Damar Sertleşmesi

Damar sertleşmesi, tıbbi adıyla ateroskleroz, atardamarların iç yüzeyinde yağ, kolesterol ve diğer maddelerin birikmesiyle plak oluşumuna neden olan kronik bir hastalıktır. Zamanla bu plaklar damarların daralmasına ve esnekliğini kaybetmesine yol açarak kan akışını kısıtlar. Kalp krizi, inme ve diğer ciddi dolaşım sorunlarına neden olabilen bu hastalık, erken teşhis ve tedavi ile kontrol altına alınabilir.

Damar Sertleşmesi Belirtileri

Ateroskleroz genellikle yavaş ilerleyen ve başlangıçta belirti vermeyen bir hastalıktır. Ancak damar tıkanıklığı belirli bir seviyeye ulaştığında şu belirtiler ortaya çıkabilir:

• Göğüs ağrısı (Angina): Kalp damarları etkilendiğinde göğüs bölgesinde sıkışma hissi oluşabilir.

• Bacaklarda ağrı ve kramplar: Yürüme sırasında özellikle baldır bölgesinde ağrı hissedilebilir (periferik arter hastalığı).

• Nefes darlığı: Kalp damarlarının daralması oksijen alımını zorlaştırabilir.

• Baş dönmesi ve bilinç kaybı: Beyne giden damarlarda daralma olduğunda ortaya çıkabilir.

• El ve ayaklarda soğukluk: Kan akışının azalması sonucunda ekstremitelerde üşüme hissi olabilir.

• Yüksek tansiyon: Damar esnekliğinin kaybolması nedeniyle tansiyon yükselebilir.

Damar Sertleşmesi Neden Olur?

Damar sertleşmesi, genellikle yıllar içinde gelişen ve çeşitli faktörlerden kaynaklanabilen bir hastalıktır. Başlıca nedenler şunlardır:

• Yüksek kolesterol: LDL (kötü) kolesterolün yüksek seviyelerde olması damar duvarlarında plak oluşumuna yol açar.

• Yüksek tansiyon: Damarlara zarar vererek plak oluşumunu hızlandırır.

• Sigara kullanımı: Damarların daralmasına ve oksijen taşınmasının azalmasına neden olur.

• Diyabet: Kan şekeri seviyesinin yüksek olması damarları olumsuz etkiler.

• Obezite: Fazla kilo, ateroskleroz riskini artıran önemli bir faktördür.

• Fiziksel aktivite eksikliği: Düzenli egzersiz yapmamak damar sağlığını olumsuz etkileyebilir.

• Sağlıksız beslenme: Doymuş yağlar, işlenmiş gıdalar ve şeker açısından zengin beslenme plak oluşumunu hızlandırır.

• Genetik faktörler: Aile geçmişinde kalp hastalıkları olan bireyler daha yüksek risk altındadır.

Damar Sertleşmesi Tanı Yöntemleri

Damar sertleşmesini teşhis etmek için kullanılan yöntemler şunlardır:

• Kan testleri: Kolesterol, kan şekeri ve diğer risk faktörleri ölçülür.

• Elektrokardiyografi (EKG): Kalbin elektriksel aktivitesini ölçerek damar tıkanıklığını değerlendirebilir.

• Anjiyografi: Damarların röntgen görüntüleri alınarak plak oluşumu tespit edilir.

• Ultrason (Doppler testi): Kan akış hızını ve damar tıkanıklıklarını incelemek için kullanılır.

• Biyobelirteçler: Enflamasyon seviyelerini ölçmek için kan testleri yapılabilir.

Damar Sertleşmesi Tedavi Yöntemleri

Ateroskleroz tedavisinde temel amaç damar tıkanıklığını önlemek, mevcut plakları kontrol altında tutmak ve komplikasyonları önlemektir. Tedavi yöntemleri şunlardır:

1. Yaşam Tarzı Değişiklikleri

• Sağlıklı Beslenme: Akdeniz diyeti gibi kalp dostu beslenme programları önerilir.

• Düzenli Egzersiz: Haftada en az 150 dakika orta yoğunlukta egzersiz yapılması önerilir.

• Sigaranın Bırakılması: Damarların sağlıklı kalmasını sağlamak için sigara kullanımından kaçınılmalıdır.

• Stres Yönetimi: Meditasyon, yoga ve nefes egzersizleri faydalı olabilir.

2. İlaç Tedavisi

• Kolesterol düşürücü ilaçlar (Statinler): LDL seviyelerini azaltarak plak oluşumunu engeller.

• Kan sulandırıcı ilaçlar: Kan akışını iyileştirerek pıhtı oluşumunu önler.

• Tansiyon ilaçları: Yüksek tansiyonu kontrol altına almak için kullanılır.

3. Tıbbi ve Cerrahi Müdahaleler

• Balon Anjiyoplasti: Tıkalı damarın açılması için balon yerleştirilmesi.

• Stent Uygulaması: Damarın açık kalmasını sağlamak için stent yerleştirilmesi.

• Bypass Ameliyatı: Tıkalı damarın yerine sağlıklı bir damar yerleştirilerek kan akışının sağlanması.

Damar Sertleşmesini Önlemek İçin Neler Yapılabilir?

Damar sertleşmesini önlemek için alınabilecek önlemler şunlardır:
✅ Kolesterol seviyelerinizi düzenli olarak kontrol ettirin.
✅ Kan basıncınızı dengede tutun.
✅ Sağlıklı ve dengeli beslenme alışkanlıkları edinin.
✅ Düzenli egzersiz yaparak dolaşımı iyileştirin.
✅ Sigara ve alkol tüketimini sınırlayın.
✅ Stres yönetimi teknikleri uygulayın.

Kalp ve damar sağlığınızı korumak için Prof. Dr. Faruk Hökenek ile iletişime geçin. Erken teşhis ve doğru tedavi ile damar sağlığınızı güvence altına alabilirsiniz.